de Nieuwe opdrachtgevers

les Nouveaux commanditaires

Roel Vandebeek – Heindonk

Opdrachtgevers - Buurtbewoners Heindonk
Bemiddelaar - Joost Declercq
Willebroek, Belgie, Juli 2015

De opdrachtgevers

De opdrachtgeversgroep is samengesteld naar aanleiding van de open oproep voor deelname aan het Willebroek!-project. Een groep van diverse partners:
- Fanfare Iever Maakt Vooruitgang
- De Kerkfabriek van Heindonk
- De Muziekacademie van Willebroek
- Het zangkoor Salvocalee
- Feitelijke vereniging “Inwoners van de Kerkweg van Heindonk”.

De locatie

De geëngageerde groep kiest resoluut voor het centrum van Heindonk als locatie. Begrensd door historische gebouwen (de kerk, de oude pastorij, het oude gemeentehuis) bezit de dorpskern alle troeven voor de inrichting van een heus dorpsplein. Het is vooral een doorgangsruimte (straat) en parking. Het zou mooi zijn mocht kunst dit kleine groene dorp verrijken met een centrale en bezielde halte voor ontmoeting/feest/rust.

De opdrachtformulering

De initiële wens (zoals geformuleerd in het ingediende dossier van de opdrachtgeversgroep) om een gietijzeren kiosk te plaatsen, blijkt al snel een metafoor te zijn voor de behoefte aan een plek voor ontmoeting. Men hunkert naar een dorpsplein dat de lokale bevolking actief verleidt om naar buiten te komen. Warmte en gezelligheid, oprechte aandacht voor de directe omgeving en ook letterlijk plaats voor een concert van de fanfare, voor de kermis zijn onmisbare ingrediënten. Een levendige discussie over de obligate aanwezigheid van groen in het toekomstige kunstwerk resulteert uiteindelijk in de opdracht om op een interessante manier een spanningsveld te creëren tussen mens (bewoner), cultuur (historische dorpskern) en natuur (groene karakter van Heindonk).

Roel Vandebeek

Op basis van de gesprekken stellen De Nieuwe Opdrachtgevers twee kunstenaars voor. Elk van hen heeft op een heel eigen manier oog voor vormgeving, architectuur en de ‘lokale’ karakteristieken en behoeften van een plek.

De groep kiest aanvankelijk unaniem voor Philip Van Isacker. Zijn voorstel wordt door de bewoners niet aangevoeld als een invulling van hun vraag. Er wordt besloten om de samenwerking stop te zetten. De groep benadrukt het belang van een fysieke vertaling in de vorm van een kiosk, beschutting, shelter. 

Tijdens de zomer van 2011 wordt Roel Vandebeek voor de opdracht aangesproken. Hij woont en werkt in Genk. Als professioneel ontwerper beweegt hij zich met zijn werk op de scheidingslijn tussen kunst en design. Voor het project van Heindonk wordt hij expliciet als kunstenaar uitgenodigd. Hij bezoekt de site, verneemt alles over het reeds afgelegde traject en wil de uitdaging aangaan. Eind 2011 maakt hij kennis met de projectgroep en legt meteen een voorstel op tafel. Kunstenaar en ontwerp worden positief onthaald.

Het kunstwerk

Op 17 oktober en 14 november 2012 stelt Roel Vandebeek een ontwerp voor het Dorpsplein van Heindonk voor aan de projectgroep. Van bij de aanvang wordt duidelijk onderscheid gemaakt tussen kunstwerk en pleinaanleg.

Roel toont aan de hand van enkele schetsen en een maquette het proces dat hij doorliep. Hij is op zoek gegaan naar het archetype van een kapel, die hij door een sobere vormgeving, een bewuste materiaalkeuze en met oog voor de gewenste functionaliteit op een actuele manier vorm geeft.

Het werk is een vrij groot (hoogte ca. 6m) en tegelijk transparant ‘beeld’ geworden. Het kan fungeren als onderkomen -om te schuilen, om muziek te spelen- maar staat tegelijk als krachtig beeld op zich. Het kunstwerk richt tevens de blik van de passant en geeft op die manier een verrassende kijk op de omgeving. Het kunstwerk nodigt uit en biedt een zekere intimiteit. Bij mogelijke optredens, kijkt het publiek in de richting van de aanwezige historische gebouwen. Het kunstwerk is als een stilistische megafoon of spreekbuis. Vooraan bescheiden en sacraal, achteraan uitwaaierend tot een forum.

Voor de uitvoering van het kunstwerk suggereert de kunstenaar zink. Het is een tactiel materiaal dat mettertijd een patina krijgt en bovendien onder verschillende weersomstandigheden (intensiteit van het licht) een wisselende gedaante aanneemt. Tegelijk bieden de zinkstroken de opportuniteit om het object als het ware grafisch (lijnenspel van breder wordende stroken) te bekrachtigen.

Het kunstwerk wordt in juli 2015 ingehuldigd.