De opdracht

Op 28 januari 2022 is “Oeratoom” ingehuldigd, een permanent werk van de Franse kunstenaar Félicie d'Estienne d'Orves en eerbetoon aan Georges Lemaître (Charleroi, 1894-1966), vader van de oerknaltheorie, priester, astronoom en professor natuurkunde aan de Katholieke Universiteit te Leuven.
In het begin van de jaren dertig beschreef Georges Lemaître het eerste model van een niet-statisch, steeds groter wordend universum. Volgens zijn model bestond het universum oorspronkelijk uit een "oeratoom" waaruit ruimte en tijd is ontstaan - een idee dat bekend staat als de oerknaltheorie.

Het kunstwerk, ontwikkeld in het kader van KNAL! Stadsfestival van de Big Bang, is het resultaat van een samenwerking gedurende meer dan een jaar tussen een kunstenaar en een groep geëngageerde Leuvenaars die gehoor gaven aan de oproep van KU[N]ST Leuven om na te denken over de creatie van een nieuw permanent kunstwerk als eerbetoon aan de theorieën van deze pionier van de kosmologie. Deze Leuvenaars kozen een kunstenaar en volgden het proces van ontwerp tot realisatie onder begeleiding van de vzw De Nieuwe Opdrachtgevers die met een originele aanpak opdrachtgevers stimuleert om hun ideeën of wensen te formuleren aan een kunstenaar die, door middel van dialoog, een uniek hedendaags kunstwerk creëert.

In het hart van Leuven is "Oeratoom" een werk op menselijke schaal dat zich concentreert op het menselijke standpunt en, door middel van een stadswandeling, een eerbetoon brengt aan de dagelijkse verkenning van onze realiteit.

Gezien de combinatie van oude en hedendaagse technieken, gaande van brons tot datagestuurde elektronica, beantwoordt het kunstwerk aan de ambitie van Leuven om zichzelf als middeleeuwse stad in een bepaalde historische continuïteit te plaatsen en tegelijkertijd als gerenommeerde universiteitsstad op basis van creativiteit en innovatie haar grenzen te verleggen

Félicie d'Estienne d'Orves

De keuze van de Leuvenaars viel op de Franse kunstenares Félicie d’Estienne d’Orves. Félicie zet wetenschappelijke kennis om naar indrukwekkende poëtische beelden die doen nadenken over onze plaats in het heelal.

Ze werkt regelmatig samen met wetenschappers en integreert (nieuwe) technologie in haar oeuvre. Bovendien zag d’Estienne d’Orves een meerwaarde in de dialoog tussen de opdracht, de geëngageerde Leuvenaars en haar denkproces. De geknipte kunstenares dus voor dit participatieve traject.

Het werk

In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, was de oerknal geen plotselinge explosie, maar een lang en traag proces. Het ontwerp van Félicie d'Estienne d'Orves vertaalt op een artistieke manier deze realiteit en speelt tegelijkertijd in op de wens van de groep geëngageerde Leuvenaars om een werk te realiseren dat zich verspreidt over heel de stad: een kunstwerk in de vorm van een ontdekkingsreis en een ontmoetingsplaats die de kijker uitnodigt om met een blik van verwondering door de stad te wandelen.

Het resultaat is een werk op de stedelijke schaal van Leuven, bestaande uit 80 wit bronzen medaillons gegraveerd met de namen van geregistreerde sterrenstelsels onder de duizenden miljarden die aanwezig zijn in het ons bekende universum. In het midden van elk medaillon is het reliëf gegraveerd dat de categorie aangeeft waartoe het sterrenstelsel behoort (spiraalvormig, onregelmatig, lenticulair of elliptisch). De sterrenstelsels zijn gepositioneerd volgens hun afstand tot de aarde, op verschillende leeftijden van het universum, vanaf de rand van de binnenstad (de ring) die het tijdstip 0 vertegenwoordigt tot het centrum van de stad of de huidige tijd, d.w.z. 13,8 miljard jaar. Dus, wandelend van het centrum naar de ring, brengt elke afgelegde meter ons 10 miljoen jaar terug in de tijd, en brengt het ons steeds dichter bij het ontstaan van het universum.